Log inRegister
An error has occurred:

Click anywhere to continue...

Een onderzoek naar de inhoudelijke consistentie van de Middelnederlandse Reynaert-versies

De kritische lezer van het middeleeuwse dierenepos Van den vos Reynaerde ziet zich soms danig voor problemen en inconsequenties gesteld voor wat betreft de logica in en van het verhaalverloop.

Waarom zorgt Reynaert bij voorbeeld niet meteen dat hij zich uit de voeten maakt als hij weet dat hij op de hofdag beschuldigd zal worden van misdaden, de andere dieren aangedaan? Waarom doet hij dat nog steeds niet nadat hij twee boodschappers van de koning bijna ter dood gebracht heeft? Nee, sterker nog: hij gaat doodleuk mee met de derde boodschapper en begeeft zich zo letterlijk in het hol van de leeuw!

Vervolgens wordt de vos echter vrijgesproken, maar evenzogoed weer veroordeeld. En nog wel voor dezelfde "misdaden" (tussen aanhalingstekens, want de vraag is of Reynaert eigenlijk wel ergens voor veroordeeld kan worden; de domme ram heeft de schuld van de laatste daad - Cuwaerts dood - al op zich genomen en wordt daar nota bene ook al voor gestraft). Dat gaat tegen elke rechtsorde!

Daarnaast staan er nog zo enkele merkwaardigheden in de tekst: hoe kan het dat Reynaert onbestraft Hersinde kan laten toetakelen ("ontscoeyen")?? Op technisch niveau: hoe is te verklaren dat hij tot de strop veroordeeld wordt (eigenlijk zonder echt proces) waar het in de lijn van het verhaal zo is dat Reynaert zich overal onderuit kan draaien, en hoe is te verklaren dat een van de samenzweerders (Tibeert) niet net als de andere twee (Bruun en Ysegrim) in het gevang belandt, maar de dans ontspringt? En wat moeten we met dat slot? Het verhaal gaat uit als een nachtkaars; een ware anti-climax. En de lezer blijft in verwarring achter.

Door uitgebreid onderzoek ben ik achter de antwoorden op bovenstaande kwesties gekomen. En dan blijkt, dat de inzichten v.w.b. de algemeen aangenomen volgorde van Reynaertversies wel eens niet zouden kunnen kloppen!

N.B. Zorg voor een open mind en wees ontvankelijk voor deze nieuwe benadering van de Reynaert, namelijk vanuit het motievenonderzoek - zoals gebruikelijk in de "moderne" literatuurwetenschap (Blok 1960), maar gebaseerd op de sprookjesanalyse van Tomashevskij (1925) - resulterend in een andere visie op dit geweldige verhaal.